UZ Kinderrevalidatie Fietsproject
Jaarlijks revalideren kinderen in het revalidatiecentrum van het UZ Gent die omwille van diverse oorzaken te maken krijgen met beperkingen in het dagelijkse leven. Vele van deze kinderen zouden –net zoals hun leeftijdsgenootjes- graag weer zo zelfstandig mogelijk kunnen spelen, sporten, leren,… kortom functioneren zoals voor hun ongeval of ziekte.
Eén van de doelstellingen in de revalidatie is voor velen opnieuw kunnen fietsen. Op die manier winnen ze terug aan zelfstandigheid en kunnen ze weer beter aansluiten met hun leefwereld in de thuisomgeving.
We opteren er voor om het fietsproject op te starten met kinderen tussen 11 en 16 jaar. Elk van deze kinderen kon vóór de ziekte of het ongeval zelfstandig fietsen.
Het zijn kinderen met een zeer diverse medische achtergronden.
Aan de hand van een teamoverleg wordt bekeken welke kinderen uitgenodigd worden om aan het fietsproject deel te nemen. Hierbij spelen factoren zoals hulpvraag, doelstellingen, motivatie, praktische haalbaarheid, transfer naar thuissituatie een rol. De kinderen moeten op het moment van de start van het project in staat zijn om het evenwicht te kunnen bewaren bij het fietsen. In sommige gevallen wordt dit reeds vooraf individueel geoefend.
De groep bestaat gemiddeld uit een achttal kinderen.
We zien in een activiteit zoals fietsen zeer mooie DOELSTELLINGEN op veel verschillende gebieden:
Vooreerst zijn er de zuiver motorische doelstellingen:
- evenwicht
- coordinatie
- spierkracht
- automatisatie/selectiviteit
- algemene lichaamsconditie
Daarnaast worden ook neurocognitieve vaardigheden gestimuleerd:
- multitasking motoriek en cognitie
- feedforward en feedbackward
- tijd/ruimtelijke integratie
- het kennen van de verkeersregels en ze omzetten in de praktijk
Omwille van het groepsgebeuren worden ook sociale/emotionele competenties geoefend:
- durf/grenzen verleggen
- omgaan met elkaar in de groep
- rekening houden met elkaar
- zich houden aan afspraken
Uiteraard is het ultieme doel de reïntegratie op het thuisvlak
- fietsen met de familie
- met de fiets naar school, naar hobby-activiteiten, naar vrienden
Kortom, het fietsen is een zeer functionele activiteit waar vele aspecten van de revalidatie aan bod komen!
De kinderen krijgen bij ons de kans om stapsgewijs te oefenen waarbij we de mogelijkheden hebben om de fietsen aan te passen aan de mogelijkheden van het kind. Zo beschikken we over driewielers, een ligfiets op 3 wielen, een ligfiets met motorondersteuning, balance bike, een tandem en uiteraard ook gewone fietsen.
Hierdoor kunnen we flexibel inspelen op de motorische evolutie van de kinderen.
In de oefenfase heeft elk van de kinderen een individuele begeleider. Deze stapt/loopt of fietst naast het kind, afhankelijk van de motorische mogelijkheden.
Sommige kinderen krijgen ook een extra bekkengordel. Op die manier kunnen ze gemakkelijker vastgehouden worden door de therapeut.
De kinderen en de begeleiders (therapeuten) voorzien de kinderen van een fiets die volledig in orde is, een fietshelm en een hesje.
Het fietsproject verloopt over 7 weken.
- WEEK 1:
Elk kind wordt van een fiets voorzien. Sommige kinderen brengen de eigen fiets van thuis mee, andere kinderen gebruiken een (aangepaste) fiets die hen in het kinderrevalidatiecentrum ter beschikking gesteld wordt. We willen zoveel mogelijk aanmoedigen om het fietsproject te doorlopen op de eigen fiets om de transfer naar de thuissituatie te vergemakkelijken.
Er wordt aan de hand van een checklist gekeken of de fiets in orde is. Elk kind moet verplicht een helm dragen, indien ze geen eigen helm hebben, wordt deze voorzien.
Fietsbehendigheid sporthal: Zelfstandig rijden: starten – rijden – stoppen.
Rijden van grote circels, rijden in een acht, op bepaalde lijnen van de sportvloer rijden, op commando stoppen. - WEEK 2:
Fietsbehendigheid sporthal: vervolg:Rijden tussen smalle begrenzing, over hindernissen, fietsen met 1 hand, slalom, fietsen door elkaar zonder botsen. Reageren op afgesproken signalen tijdens het fietsen.
Fietsen in de tuin:Op smalle paadjes fietsen, nemen van scherpe bochten, bergop en bergaf fietsen. - WEEK 3:
Fietsbehendigheid op campus: rekening houden met het verkeer op de campus, voorrang verlenen, snelheid aanpassen, richting aangeven, aan de juiste kant fietsen rekening houdend met het voetpad. Fietsbehendigheid in het bos: rijden op smalle paadjes, rijden over oneffen terrein (boomschors- zand). Hier wordt de nadruk gelegd op de conditionele component (snelheid, kracht) en behendigheid. - WEEK 4:
Verkeersles: herhalen van basisverkeersregels, nabootsen verkeerssituaties.
Maken van duidelijke afspraken specifiek binnen de groep.
Korte herhaling en toepassing van de regels op de campus
Fietsen in het verkeer in de buurt van de campus: 1 op 1 begeleiding. - WEEK 5:
Volledige sessie fietsen in het verkeer vlak terrein: multitasking: fietsen + verkeer = neurocognitief - WEEK 6:
Volledige sessie fietsen in het verkeer met inbegrip van bruggen en oneffenterrein: Uithouding- langere afstanden. - WEEK 7:
We sluiten het fietsproject af met een fietstocht tussen 10 en 16u. Naast de motorische en neurocognitieve doelen is er de sociaal-emotionele componente: de kinderen/jongeren moedigen elkaar aan, houden rekening met elkaar, genieten ’s middags van een picknick in het park en er wordt ook een spelmoment voorzien. Anderen genieten van het rustmoment en kijken naar/supporteren voor hun vrienden of babbelen met elkaar.
